T.C. MERKEZ BANKASI (TCMB) NEDİR?- WHAT İS THE CENTRAL BANK ?

    Merkez Bankasının görev ve yetkileri nelerdir?, sorumlulukları ve kuruluşu

Merkez bankasının görevleri, yetkileri amaçları ve sorumlulukları

Para ve piyasadaki kredileri yöneten merkez bankası ne iş yapar sorusunun cevabını hepimiz merak ediyorduk. Swap Piyasası gündemde yer almaya başlayınca Merkez Bankası ile ilgili bilinmeyenleri anlatmak istedim.

     Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, temel olarak Türkiye’ de para ve kur politikalarının yönetilmesinde sorumlu olan kurumdur. Kısa adı TCMB’ dir. İdare merkezi Ankara'dadır. Şubeleri İstanbul, İzmir, Edirne, Antalya, Bursa, Samsun, Mersin  gibi birçok şehirde bulunmaktadır. Merkez Bankası, bankaların en üstünde bulunan ve onların düzenlemelerini yapan, gerektiğinde finansman kaynağını sağlayan bir yapıdır. En önemli görevi fiyat istikrarı sağlamaktır.  

     Ülkenin düzen içerisinde kalkınması için en önemli yapıtaşı Merkez Bankası’dır. Türkiye’deki tüm para ve kur politikalarının düzenlenmesinden ve kağıt para dolaşımının sağlanmasından sorumlu bağımsız kamu finans kuruluşudur. Bilindiği üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi(TBMM), devlet adına para basma yetkisini Merkez Bankası’na devretmiştir. Ülkemizde ‘’devletin kasası’’ adıyla anılan Merkez Bankası 11 Haziran 1930 yılında anonim şirket olarak kurulmuştur. 

    Merkez Bankası’nın hisselerinin %51’i Hazine’ye, kalan %49’luk  pay ise ulusal bankalar, yabancı bankalar, Türkiye’de kurulu ticari kurumlar ve Türk vatandaşı gerçek ve tüzel kişilere aittir.

MERKEZ BANKASININ GÖREV VE YETKİLERİ NELERDİR?

Merkez Bankasının Görev Ve Sorumlulukları 

1. Fiyat İstikrarı 

2. Finansal İstikrar

3. Döviz Kuru Rejimi 

4. Banknot Basma ve İhraç İmtiyazı

5. Ödeme Sistemleri 

Görevleri

·         Hükümetle birlikte TL’nin iç ve dış değerini korumak

·         TL’nin hacim ve tedavülünü düzenlemek

·         Altın-Döviz rezervlerini yönetmek

·         Para ve kredi politikası yürütmek

·         Açık piyasa işlemleri , reeskont ve avans işlemleri yapmak

·         Zorunlu rezerv oranlarını belirlemek

·         Mali piyasaları izlemek

Yetkileri

·         Banknot ihraç etmek

·         Bankalara açılan krediler karşılığındaki faiz oranlarını belirlemek

·         Para politikası uygulamak

·         Kanunda belirtilen para politikası araçlarını kullanmak

·         Gerektiğinde Tasarruf Mevduatı Kredi Fonu (TMSF)’ye  kredi vermek

·         Bankalara kredi vermek

·         Kredileri tür, vade ve miktarlarını belirlemek

MERKEZ BANKASININ FONKSİYONLARI

    Merkez Bankası amaçlarını ve görevlerini yerine getirmek için birçok fonksiyondan yararlanır. Bunlara politika araçları da denir.

    Para politikaları, merkez bankasının para arzı üzerinde değişiklik yapmak istediğinde uyguladığı kararlardır. 

    Genişleyici para politikaları; para arzının artırılarak, faiz oranlarının azaltılması hedeflenerek yapılır.  

    Daraltıcı para politikası ise tam tersidir. 

    Merkez bankası bu politikalarını gerçekleştirirken bankaları kullanır.  Piyasa işlemlerinde; açık piaysa işlemleri (APİ), reeskont ve rezerv oranları vardır.

    Bankalar sıkışık dönemlerinde Merkez Bankası’na kredi başvurusu yapar ve kullanım gerçekleştirir. Ekonomik duruma ve koşullara göre bunun artırılması ya da azaltılması üzerinden, düzenleyici politikalar uygulanır.

KAYNAKÇA:

https://paratic.com/merkez-bankasi-nedir-gorevleri-nelerdir/

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Genel+Bakis